Ορισμένες από τις πιο συχνές φράσεις που χρησιμοποιούμε με φαινομενική θετική έννοια στα παιδιά, στην πραγματικότητα έχουν ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα και μόνο θετικές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Παρά λοιπόν την καλή σας πρόθεση να διδάξετε τα παιδιά, υπάρχουν φράσεις που ουσιαστικά είναι παραπλανητικές και δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα!
Εδώ θα δείτε μια λίστα με τις 5 πρώτες εκείνες φράσεις που δεν πρέπει να λέτε στα παιδιά και ενδεχομένως μέχρι τώρα νομίζατε ότι κάνουν και καλό! Αντίθετα έχουμε τις εναλλακτικές εκείνες φράσεις που πραγματικά μπορούν να ενθαρρύνουν το παιδί ενεργοποιώντας τα πραγματικά εσωτερικά του κίνητρα και να επιτύχετε μια αρμονική συναισθηματική σύνδεση μαζί του.
1 «Έκανες πολύ καλή δουλειά!»
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτή τη φράση είναι ότι συχνά χρησιμοποιείται για πράγματα που στην ουσία το παιδί δεν κατέλαβε καμία προσπάθεια! Επίσης, αυτό διδάσκει στα παιδιά ότι τα πάντα μπορεί να είναι καλή δουλειά αν το πει ο μπαμπάς και η μαμά! Αντίθετα, πείτε: »προσπάθησες πραγματικά γι” αυτό!». Με έμφαση στην προσπάθεια του παιδιού, το διδάσκουμε ότι η προσπάθεια είναι πιο σημαντική από το αποτέλεσμα και επίσης ότι πρέπει να είναι περισσότερο επίμονα, όταν προσπαθούν κάτι δύσκολο και να δουν την ενδεχόμενη αποτυχία όπως ακριβώς είναι…, ένα άλλο βήμα προς την επιτυχία!
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτή τη φράση είναι ότι συχνά χρησιμοποιείται για πράγματα που στην ουσία το παιδί δεν κατέλαβε καμία προσπάθεια! Επίσης, αυτό διδάσκει στα παιδιά ότι τα πάντα μπορεί να είναι καλή δουλειά αν το πει ο μπαμπάς και η μαμά! Αντίθετα, πείτε: »προσπάθησες πραγματικά γι” αυτό!». Με έμφαση στην προσπάθεια του παιδιού, το διδάσκουμε ότι η προσπάθεια είναι πιο σημαντική από το αποτέλεσμα και επίσης ότι πρέπει να είναι περισσότερο επίμονα, όταν προσπαθούν κάτι δύσκολο και να δουν την ενδεχόμενη αποτυχία όπως ακριβώς είναι…, ένα άλλο βήμα προς την επιτυχία!
2 «Μπράβο αγόρι μου (ή κορίτσι μου)!»
Αυτή η φράση, ενώ λέγεται με καλές προθέσεις, στην πραγματικότητα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι περισσότεροι γονείς αυτό το λένε ως έναν τρόπο ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης του παιδιού. Δυστυχώς όμως, έχει αρκετά διαφορετική επίδραση. Όταν το παιδί ακούει, «είσαι πολύ καλό παιδί!» μετά την εκτέλεση αυτού που του ζητήσατε, υποθέτει ότι είναι «καλό» μόνο επειδή έκανε αυτό που του ζητήσατε. Αυτό δημιουργεί ένα σενάριο στο οποίο τα παιδιά μπορεί να φοβηθούν ότι θα χάσουν την ιδιότητά τους ως «καλό παιδί» και τα κίνητρά τους να συνεργαστούν να προκύπτουν μόνο από την αναμενόμενη θετική ανάδραση. Εναλλακτικά, πείτε στο παιδί: «εκτιμώ τόσο πολύ το γεγονός ότι συνεργάζεσαι!» Αυτό δίνει στα παιδιά πραγματικές πληροφορίες σχετικά με το τι πραγματικά θέλετε και πώς η συμπεριφορά τους επιδρά σε εσάς. Μπορείτε επίσης να βγάλετε το συναίσθημα σας απέξω και να πείτε : «είδα ότι μοιράστηκες το παιχνίδι σου με τους φίλους σου.» Αυτό επιτρέπει στο παιδί να αποφασίσει το ίδιο για τον εαυτό του, αν το να μοιραστεί είναι «καλό» και τον αφήνει να επαναλάβει την ενέργεια αυτή παρασυρόμενο από τα εσωτερικά του κίνητρα, και όχι επειδή του το είπατε εσείς για καλό ή γιατί ευχαριστεί εσάς.
Αυτή η φράση, ενώ λέγεται με καλές προθέσεις, στην πραγματικότητα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι περισσότεροι γονείς αυτό το λένε ως έναν τρόπο ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης του παιδιού. Δυστυχώς όμως, έχει αρκετά διαφορετική επίδραση. Όταν το παιδί ακούει, «είσαι πολύ καλό παιδί!» μετά την εκτέλεση αυτού που του ζητήσατε, υποθέτει ότι είναι «καλό» μόνο επειδή έκανε αυτό που του ζητήσατε. Αυτό δημιουργεί ένα σενάριο στο οποίο τα παιδιά μπορεί να φοβηθούν ότι θα χάσουν την ιδιότητά τους ως «καλό παιδί» και τα κίνητρά τους να συνεργαστούν να προκύπτουν μόνο από την αναμενόμενη θετική ανάδραση. Εναλλακτικά, πείτε στο παιδί: «εκτιμώ τόσο πολύ το γεγονός ότι συνεργάζεσαι!» Αυτό δίνει στα παιδιά πραγματικές πληροφορίες σχετικά με το τι πραγματικά θέλετε και πώς η συμπεριφορά τους επιδρά σε εσάς. Μπορείτε επίσης να βγάλετε το συναίσθημα σας απέξω και να πείτε : «είδα ότι μοιράστηκες το παιχνίδι σου με τους φίλους σου.» Αυτό επιτρέπει στο παιδί να αποφασίσει το ίδιο για τον εαυτό του, αν το να μοιραστεί είναι «καλό» και τον αφήνει να επαναλάβει την ενέργεια αυτή παρασυρόμενο από τα εσωτερικά του κίνητρα, και όχι επειδή του το είπατε εσείς για καλό ή γιατί ευχαριστεί εσάς.
3 «Τι όμορφη ζωγραφιά/εικόνα/κατασκευή!»
Όταν βάζουμε ετικέτες και κριτικάρουμε το ΄΄’εργο΄΄ ενός παιδιού, του στερούμε ουσιαστικά τη δυνατότητα να κρίνει και να αξιολογήσει το ίδιο την εργασία του. Καλύτερα, δοκιμάστε να πείτε το εξής: «βλέπω κόκκινο, μπλε και κίτρινο! Θέλεις να μου πεις για την ζωγραφιά σου; «. Με το να κάνετε μια παρατήρηση, αντί να κάνετε εκτίμηση, αφήνετε το παιδί σας να αποφασίσει αν η εικόνα του είναι όμορφη ή όχι και τι πραγματικά ήθελε το ίδιο να απεικονίσει. Και ζητώντας του να σας πει γι “αυτό, το βοηθάτε να αρχίσει να αξιολογεί την εργασία του και να μοιραστεί την πρόθεση και τις δεξιότητες του που ουσιαστικά θα αναπτύξουν τη δημιουργικότητά του.
Όταν βάζουμε ετικέτες και κριτικάρουμε το ΄΄’εργο΄΄ ενός παιδιού, του στερούμε ουσιαστικά τη δυνατότητα να κρίνει και να αξιολογήσει το ίδιο την εργασία του. Καλύτερα, δοκιμάστε να πείτε το εξής: «βλέπω κόκκινο, μπλε και κίτρινο! Θέλεις να μου πεις για την ζωγραφιά σου; «. Με το να κάνετε μια παρατήρηση, αντί να κάνετε εκτίμηση, αφήνετε το παιδί σας να αποφασίσει αν η εικόνα του είναι όμορφη ή όχι και τι πραγματικά ήθελε το ίδιο να απεικονίσει. Και ζητώντας του να σας πει γι “αυτό, το βοηθάτε να αρχίσει να αξιολογεί την εργασία του και να μοιραστεί την πρόθεση και τις δεξιότητες του που ουσιαστικά θα αναπτύξουν τη δημιουργικότητά του.
4 «Σταμάτα τώρα, αλλιώς…!»
Η απειλή σ” ένα παιδί είναι σχεδόν πάντα μια κακή ιδέα! Πρώτα απ “όλα, του διδάσκετε κάτι το οποίο σίγουρα δεν θέλετε να μάθει: την ικανότητα να χρησιμοποιεί βία ή απειλές ή την ενδεχόμενη σωματική και πνευματική ανωτερότητα του για να πάρει αυτό που θέλει ακόμα και αν το άλλο άτομο δεν θέλει να συνεργαστεί. Δεύτερον, βάζετε τον εαυτό σας σε μια δύσκολη θέση στην οποία θα πρέπει είτε να δώσετε στην απειλή σας συνέχεια (που στην πραγματικότητα δεν το θέλετε) είτε να υποχωρήστε, διδάσκοντας το παιδί ότι οι απειλές σας δεν έχουν νόημα. Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν έχετε το αποτέλεσμα που θέλετε και επίσης κάνετε κακό στη σχέση σας με το παιδί σας. Εναλλακτικά, δοκιμάστε να πείτε: »Δεν πρέπει να χτυπήσεις το αδερφό σου. Φοβάμαι ότι μπορεί να τον πονέσεις ή ότι και εκείνος θα προβεί σε αντίποινα και θα χτυπήσει εσένα». Με το να προσφέρουμε επίσης μια εναλλακτική λύση που είναι πιο ασφαλής αλλά παράλληλα επιτρέπει στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του, έχουμε διπλό όφελος από τη μια σεβόμαστε το συναίσθημά του εκείνη τη στιγμή και από την άλλη βάζουμε σαφή όρια στη συμπεριφορά του.Αυτό θα οδηγήσει τελικά σε καλύτερο αυτοέλεγχο και συναισθηματική ευεξία του παιδιού.
Η απειλή σ” ένα παιδί είναι σχεδόν πάντα μια κακή ιδέα! Πρώτα απ “όλα, του διδάσκετε κάτι το οποίο σίγουρα δεν θέλετε να μάθει: την ικανότητα να χρησιμοποιεί βία ή απειλές ή την ενδεχόμενη σωματική και πνευματική ανωτερότητα του για να πάρει αυτό που θέλει ακόμα και αν το άλλο άτομο δεν θέλει να συνεργαστεί. Δεύτερον, βάζετε τον εαυτό σας σε μια δύσκολη θέση στην οποία θα πρέπει είτε να δώσετε στην απειλή σας συνέχεια (που στην πραγματικότητα δεν το θέλετε) είτε να υποχωρήστε, διδάσκοντας το παιδί ότι οι απειλές σας δεν έχουν νόημα. Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν έχετε το αποτέλεσμα που θέλετε και επίσης κάνετε κακό στη σχέση σας με το παιδί σας. Εναλλακτικά, δοκιμάστε να πείτε: »Δεν πρέπει να χτυπήσεις το αδερφό σου. Φοβάμαι ότι μπορεί να τον πονέσεις ή ότι και εκείνος θα προβεί σε αντίποινα και θα χτυπήσει εσένα». Με το να προσφέρουμε επίσης μια εναλλακτική λύση που είναι πιο ασφαλής αλλά παράλληλα επιτρέπει στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του, έχουμε διπλό όφελος από τη μια σεβόμαστε το συναίσθημά του εκείνη τη στιγμή και από την άλλη βάζουμε σαφή όρια στη συμπεριφορά του.Αυτό θα οδηγήσει τελικά σε καλύτερο αυτοέλεγχο και συναισθηματική ευεξία του παιδιού.
5 «Αν κάνεις αυτό…..τότε εγώ θα σου δώσω….»
Κανονική δωροδοκία…που για τα παιδιά είναι καταστροφική, γιατί τα ενθαρρύνει να συνεργάζονται απλώς για λόγους ευκολίας και αρμονίας. Αυτό το είδος της ανταλλαγής οδηγεί σε ολισθηρό δρόμο και αν το χρησιμοποιείται συχνά, θα φέρει πολύ άσχημες συνέπειες τόσο σε εσάς όσο και στο χαρακτήρα του παιδιού, γιατί η συνέχεια θα είναι κάπως έτσι: «Δεν θα καθαρίσω το δωμάτιό μου αν δεν μου αγοράσεις τα Lego, που σου είπα! «. Αντίθετα, πείτε το εξής: «Σε ευχαριστώ πολύ για τη βοήθειά σου να μαζέψουμε το τραπέζι!» Όταν προσφέρουμε γνήσια την ευγνωμοσύνη μας, τα παιδιά αποκτούν εγγενή κίνητρα για να συνεχίσουν να βοηθούν. Και αν το παιδί σας δεν ήταν πολύ και εξυπηρετικό τον τελευταίο καιρό, θυμίστε του, την εποχή που ήταν: «Θυμάσαι που πριν λίγο καιρό, με βοήθησες και καθάρισες το δωμάτιο σου; Ήταν μια τέτοια μεγάλη βοήθεια. Ευχαριστώ! «Στη συνέχεια αφήστε το παιδί να καταλήξει μόνο του στο συμπέρασμα ότι το να βοηθάει είναι διασκέδαση και ανταμοιβή συγχρόνως.
Κανονική δωροδοκία…που για τα παιδιά είναι καταστροφική, γιατί τα ενθαρρύνει να συνεργάζονται απλώς για λόγους ευκολίας και αρμονίας. Αυτό το είδος της ανταλλαγής οδηγεί σε ολισθηρό δρόμο και αν το χρησιμοποιείται συχνά, θα φέρει πολύ άσχημες συνέπειες τόσο σε εσάς όσο και στο χαρακτήρα του παιδιού, γιατί η συνέχεια θα είναι κάπως έτσι: «Δεν θα καθαρίσω το δωμάτιό μου αν δεν μου αγοράσεις τα Lego, που σου είπα! «. Αντίθετα, πείτε το εξής: «Σε ευχαριστώ πολύ για τη βοήθειά σου να μαζέψουμε το τραπέζι!» Όταν προσφέρουμε γνήσια την ευγνωμοσύνη μας, τα παιδιά αποκτούν εγγενή κίνητρα για να συνεχίσουν να βοηθούν. Και αν το παιδί σας δεν ήταν πολύ και εξυπηρετικό τον τελευταίο καιρό, θυμίστε του, την εποχή που ήταν: «Θυμάσαι που πριν λίγο καιρό, με βοήθησες και καθάρισες το δωμάτιο σου; Ήταν μια τέτοια μεγάλη βοήθεια. Ευχαριστώ! «Στη συνέχεια αφήστε το παιδί να καταλήξει μόνο του στο συμπέρασμα ότι το να βοηθάει είναι διασκέδαση και ανταμοιβή συγχρόνως.
Είναι σίγουρο, πως αν δοκιμάσετε να αποφύγετε τις παραπάνω φράσεις και στη θέση τους να χρησιμοποιήσετε κάποιες εναλλακτικές, θα βοηθήσετε την εσωτερική παρακίνηση του παιδιού σας, αλλά θα ενισχύσετε και τη σχέση σας μαζί του…Θα διαπιστώσετε ότι η απλή πράξη το να αλλάζουμε δηλαδή τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε στα παιδιά , μπορεί επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ιδιοσυγκρασία, τον ψυχισμό και τον χαρακτήρα τους.
Περισσότερες εκπαιδευτικές συμβουλές εδώ.