«Έχουμε δύο παιδιά, ένα κορίτσι 3 ετών και ένα μωρό 10 μηνών», μας γράφει μια αναγνώστρια. «Δουλεύουμε και οι δύο, οπότε η μητέρα μου κρατά καθημερινά τα παιδιά μέχρι να επιστρέψουμε από την δουλειά –και νιώθω πολύ τυχερή γι'αυτό. Ωστόσο, της έχουμε θέσει κάποιους κανόνες, σχετικά με τα παιδιά, τους οποίους δυστυχώς αρνείται να ακολουθήσει: Της έχουμε ζητήσει, για παράδειγμα, να μην δίνει γλυκά στη μεγάλη μας κόρη, να μην κρατά συνέχεια το μωρό αγκαλιά, να μην τους φέρνει συνέχεια δώρα, να τα βάζει για ύπνο συγκεκριμένες ώρες το μεσημέρι και να τους βάζει πάντα αντηλιακό όταν βγαίνουν έξω. Εκείνη, από την άλλη, λέει ότι είμαστε υπερβολικοί και ότι δεν την αφήνουμε να «χτίσει» την σχέση που θέλει με τα εγγόνια της. Κάνουμε λάθος; Φοβάμαι ότι θα καταλήξουμε να τσακωθούμε.» Σας θυμίζει κάτι η παραπάνω περιγραφή;
Είναι γεγονός ότι όσο πολύτιμη μπορεί να είναι η συνεισφορά των παππούδων στην οικογένεια, άλλο τόσο προβληματική μπορεί να γίνει όταν δεν ακολουθούν τους κανόνες που τους έχουν θέσει οι γονείς, δημιουργώντας πρόβλημα στον τρόπο που οι γονείς θέλουν να αναθρέψουν τα παιδιά τους, αλλά και μπερδεύοντας τα ίδια τα παιδιά, ως προς το ποιο είναι τελικά το «σωστό».
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν τρόποι να αποφύγετε τον πόλεμο (που όλα δείχνουν να κοντοζυγώνει) και να κάνετε την ζωή όλων σας λίγο πιο εύκολη:
Να είστε πάντα θετικά προδιατεθειμένοι
Αν νιώθετε ότι οι παππούδες παρεμβαίνουν στον τρόπο που μεγαλώνετε τα παιδιά σας, προσπαθήστε να θυμάστε πάντα ότι έχουν τις καλύτερες προθέσεις. Όπως όλοι μας, μπορεί να κάνουν λάθη ή να μην έχουν συνείδηση των ορίων που ξεπερνούν. Ίσως νιώθουν ανασφαλείς για το τι θέλετε και δεν θέλετε από αυτούς, οπότε είναι σημαντικό να τους εξηγήσετε πώς ακριβώς θέλετε να σας βοηθούν. Κάντε τους να νιώθουν ότι τους υπολογίζετε, τους θεωρείτε σημαντικούς και τους χρειάζεστε.
Συμβαδίστε με τον σύντροφό σας
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν νιώσετε ότι οι παππούδες, ανεξάρτητα από το ποιανού γονείς είναι, δημιουργούν πρόβλημα, είναι να το συζητήσετε με τον σύντροφό σας και να καταλήξετε από κοινού σε μία θέση. Όταν οι παππούδες βλέπουν ότι είστε σύμμαχοι με τον άνδρας σας και έχετε μια κοινή γραμμή στην ανατροφή των παιδιών, δύσκολα θα μπορέσουν να επέμβουν –θα δουν ότι δεν υπάρχει χώρος για διαφωνίες. Αποφασίστε, λοιπόν, μαζί πώς θα χειριστείτε ένα πρόβλημα ή ποια κατεύθυνση θα δώσετε στους παππούδες. Αν πρόκειται για τους γονείς σας, αναλάβετε να τους την μεταφέρετε εσείς, ενώ αν πρόκειται για τα πεθερικά σας, θα είναι πιο εύκολο να την μεταφέρει ο άνδρας σας.
Ψυχραιμία και διακριτικότητα
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μπείτε σε διαδικασία διαφωνίας με τους παππούδες όταν είστε εν βρασμώ, για κάποιο λάθος που θεωρείτε πως έκαναν, ειδικά όταν είναι μπροστά και τα παιδιά. Καλέστε τους κάποια στιγμή που θα έχετε ηρεμήσει και ζητήστε τους να βρεθείτε σε ειρηνικό κλίμα, χωρίς τα παιδιά. Όταν θα βρεθείτε, δώστε τους καταρχάς το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Πιθανώς να μην κατανόησαν τους κανόνες σας –ρωτήστε τους και ζητήστε τους να σας εξηγήσουν τι δεν κατάλαβαν. Καθώς θα τους μιλάτε, λάβετε υπ'όψιν σας την προσωπικότητά τους: Αν πρόκειται για παππούδες με έντονη προσωπικότητα και σαφείς απόψεις για το μεγάλωμα των παιδιών, γίνετε λίγο πιο ελαστικοί σε κάποιους τομείς (π.χ. ας κοιμηθεί το παιδί λίγο πιο αργά το Σάββατο το βράδυ). Αν είναι γενικά υποστηρικτικοί, θα χρειαστεί να τους αναγνωρίσετε πόσο εκτιμάτε την βοήθειά τους, αλλά και τον σεβασμό τους στους κανόνες σας.
Υπενθυμίσεις
Καθώς οι παππούδες έχουν την τάση, ακόμα και ύστερα από τέτοιες συζητήσεις, να υποκύπτουν στις «κακές» τους συνήθειες και να συνεχίζουν να παραβλέπουν τους κανόνες σας, χρήσιμο είναι να τους υπενθυμίζετε έγκαιρα τα «θέλω» σας. Για παράδειγμα, εν όψει των γενεθλίων της κόρης σας, θυμίστε τους ότι έχει ήδη 27 Μπάρμπι –δεν χρειάζεται άλλη ή ότι δεν χρειάζεται να της πάρουν ένα πολύ ακριβό δώρο, καθώς είναι μόλις 3 ετών! Επαναλάβετε πόσο πολύ εκτιμάτε το γεγονός ότι σέβονται τις επιθυμίες σας, για να τους κάνετε να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους και να αποφύγετε τις γκρίνιες.
Μιλήστε περισσότερο
Μην ξεχνάτε ότι οι παππούδες είναι συνηθισμένοι στον ρόλο του γονιού –και είναι δύσκολο να εγκαταλείψεις έναν τέτοιον ρόλο. Ειδικά αν το παιδί σας είναι το πρώτο τους εγγόνι, τους είναι πολύ δύσκολο να δεχτούν ότι τώρα πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω για να αναλάβετε εσείς. Μπορεί να νιώθουν ότι με το να παίρνουν αποφάσεις για εσάς σας βοηθούν ή σας ξεκουράζουν από τον απαιτητικό ρόλο του γονιού.
Είναι σύνηθες για τους παππούδες να επιτρέπουν στα εγγόνια να κάνουν πράγματα που οι γονείς απαγορεύουν –συνέβαινε ανέκαθεν σε όλο τον κόσμο. Και είναι αναμενόμενο οι γονείς να θυμώνουν. Το μυστικό στις περιπτώσεις αυτές είναι η επικοινωνία και η κατανόηση. Πείτε τους «καταλαβαίνω ότι θέλετε η μικρή να είναι χαρούμενη όταν είναι μαζί σας, αλλά μας δυσκολεύετε στο να της επιβάλλουμε κανόνες εμείς, μετά στο σπίτι». Εξηγήστε τους ότι είναι σημαντικό για το παιδί να μάθει ότι δεν μπορεί να αψηφά τους κανόνες και να πηγαίνει με το μέρος τους. Αν το παιδί μαθαίνει ότι δεν πειράζει μερικές φορές να καταπατώνται οι κανόνες, θα αρχίσει σιγά-σιγά να μην τους τηρεί ποτέ. Πείτε τους, λοιπόν, ότι «δίνουμε μεγάλο αγώνα να βάλουμε όρια στο παιδί μας και πραγματικά χρειαζόμαστε την βοήθειά σας». Δείτε αν μπορείτε να κάνετε μία ώριμη κουβέντα μαζί τους και να βρείτε από κοινού μία λύση στις διαφωνίες σας.
Όταν φτάσει ο κόμπος στο χτένι
Κάποιες φορές η γιαγιά και ο παππούς έχουν πλήρη συνείδηση της παρεμβατικότητάς τους. Διαφωνούν έντονα με τον τρόπο που μεγαλώνετε το παιδί σας -ειδικά αν διαφέρει από τον δικό τους- ή νιώθουν ότι είστε ανεπαρκείς ως γονείς. Μπορεί ακόμα και να μιλήσουν άσχημα για εσάς στα παιδιά σας, λέγοντάς τους π.χ. «οι γονείς σου δεν ξέρουν τι κάνουν» ή «εγώ δεν θα το έκανα ποτέ όπως λένε οι γονείς σου» ή ακόμα και λέγοντας σε εσάς, μπροστά στα παιδιά, πράγματα όπως «το πιέζεις πολύ το παιδί» ή «άσε το να φάει ένα γλυκό, τι θα πάθει;».
Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει καταρχάς να τους περάσετε το μήνυμα πιο αυστηρά και ξεκάθαρα: «Αυτό είναι που πρέπει να γίνει, είτε σας αρέσει είτε όχι. Αυτό είναι το καλύτερο για το παιδί». Έπειτα, πρέπει να τους θέσετε τον απαράβατο κανόνα να μην συζητούν τίποτα με τα παιδιά ή μπροστά στα παιδιά για τον τρόπο που τα μεγαλώνετε, γιατί έτσι θα τα στρέψουν εναντίον σας. Τέλος, καθίστε όλοι μαζί, παρουσία των παιδιών, και εξηγήστε σε όλους ότι οι κανόνες που θέτετε θα εφαρμόζονται και στα δύο σπίτια, στο δικό σας και των παππούδων, έτσι ώστε κανείς να μην μπορεί να ισχυριστεί ξανά ότι δεν γνώριζε.
Εξηγήστε ότι πρέπει να συνεργαστείτε για να μεγαλώσετε ισορροπημένα παιδιά. Οι γονείς χρειάζονται τους παππούδες, οι παππούδες χρειάζονται τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους και η κυκλική αυτή σχέση έχει να προσφέρει σε όλους. Εξάλλου, δεν θα κρατήσει για πάντα.
Αν οι παππούδες, ακόμα και έπειτα από όλα αυτά, συνεχίζουν να μην συνεργάζονται και σαμποτάρουν τους κανόνες σας, έχει έρθει η στιγμή να σκεφτείτε πόσο χρόνο πραγματικά πρέπει να περνούν τα παιδιά μαζί τους, αν τις στιγμές εκείνες θα πρέπει να είστε και εσείς παρόντες, και να βρείτε εναλλακτικές για το ποιος θα τα φροντίζει όταν εσείς δεν είστε εκεί.