Η ορθογραφία των επιθέτων στα νέα ελληνικά

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
0
Κανόνες ορθογραφίας των επιθέτων στα νέα ελληνικά
Ορθογραφία του επιθέτου
Τα επίθετα σε
κατηγορία
παραδείγματα
Εξαιρούνται τα:
-αίος
παράγονται συνήθως από ουσιαστικά θηλυκά με κατάληξη -η και -α
ακμή > ακμαίος
αρχή > αρχαίος
ώρα > ωραίος
νέος, ανίδεος, στέρεος
όσα λήγουν σε λέος, π.χ. φρικαλέος
όσα λήγουν σε -τέος, π.χ. προσθετέος
-ειος προπαροξύτονα
• Όσα παράγονται από κύρια ονόματα
• Όσα παράγονται από ονόματα ζώων
• Όσα παράγονται από λέξεις που έχουν θέμα ε
• Όσα τελειώνουν σε -γειος (παράγωγο της λέξης γη)
• Αβερώφειος, Τοσίτσειος
• πρόβειος, βόειος
• τέλειος, βασίλειος
• υδρόγειος, Μεσόγειος
πλάγιος, ίσιος, όρθιος
-είος παροξύτονα
αστείος, θείος
γελοίος, κρύος
-ειρος
Όσα έχουν ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη πείρα
έμπειρος, άπειρος

-ηλός

σιωπηλός, χαμηλός
δειλός, ψιλός (= λεπτός, γυμνός)
-ηρός

πονηρός, αιχμηρός, ζωηρός, τολμηρός
αλμυρός, αργυρός, βδελυρός, βλοσυρός, γλαφυρός, ισχυρός, οχυρός, πορφυρός
-ητός
ψητός, τρυπητός, τηγανητός
λυτός, χυτός, διττός
-ικός
μαγικός, μυθικός, μαθητικός
δανεικός, γλυκός, θηλυκός
και τα σύνθετα με τη λέξη οίκος : κάτοικος, ένοικος
-ιμος

άτιμος, βάσιμος, μόνιμος
δίδυμος, έρημος, έτοιμος
όσα έχουν σαν δεύτερο συνθετικό τις λέξεις:
θυμός (εύθυμος)
όνομα (επώνυμος)
σήμα (επίσημος)
σχήμα άσχημος)
δήμος (απόδημος)
φήμη (περίφημος)
-ινος -ινός
ξύλινος, πέτρινος, πράσινος, χάρτινος
ελεεινός, επικίνδυνος, κλεινός, ορεινός, σκοτεινός, ταπεινός, υγιεινός, φωτεινός
υπεύθυνος - ανεύθυνος
φτηνός
-ίσιμος

νηστίσιμος, υπολογίσιμος
Εξαιρούνται όσα προέρχονται από συνηρημένα ρήματα β΄ συζυγίας π.χ. κατοικώ - κατοικήσιμος
και το αρτύσιμος
-ίσιος

βουνίσιος, αρνίσιος
ετήσιος, ημερήσιος, γνήσιος, Ιθακήσιος, Μιλήσιος
-οιος  -οίος
-οιός
όμοιος
Όσα τελειώνουν σε -ποιός (από το ρήμα ποιώ) π.χ. επιπλοποιός, φαρμακοποιός, ειρηνοποιός

-οιρος

Όσα έχουν σαν δεύτερο συνθετικό τη λέξη μοίρα, π.χ. άμοιρος, καλόμοιρο

-ότερος(συγκριτικός βαθμός)

ψηλότερος, στερεότερος, νεότερος
όσα προέρχονται από τις λέξεις:
άνω (ανώτερος)
κάτω (κατώτερος)
άπω (απώτερος)
-ύτερος(συγκριτικός βαθμός)
πλατύτερος, μεγαλύτερος

-ώδης

υποτυπώδης, στοιχειώδης
-ώος
αθώος, σώος, κεντρώος
-ωπός
αγριωπός, χαρωπός
-ωτός
θολωτός, μεταξωτός, φτερωτός, καμαρωτός
Τζίλντας Τορναζάκη
Γιάννης Παπαθανασίου

Η ορθογραφία των αριθμητικών επιθέτων





Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου (0)