Το κόμμα με -ο και δύο -μμ στη γραμματική είναι σημείο στίξης.
Ετυμολογία
- κόμμα < αρχαία ελληνική κόμμα < κόπτω
Στην κλασική ελληνική και λατινική γραμματεία ως κόμμα ορίζεται το «μικρό μέρος περιόδου του προφορικού ή γραπτού λόγου», το οποίο αργότερα, όταν εμφανίστηκαν τα σημεία στίξης, περιβλήθηκε ανάμεσα σε κόμματα.
Σε μια πρόταση βάζουμε κόμμα:
- Για να χωρίσουμε μεταξύ τους όμοιους όρους: π.χ. (Φάγαμε ψωμί, ελιές και ντομάτα)
- Για να χωρίσουμε ένα μόριο ή ένα βεβαιωτικό επίρρημα στην αρχή μιας περιόδου π.χ. (Ναι, θα έρθω)
- Για να χωρίζουμε την κλητική π.χ. (Έλα, Μαίρη, σε περιμένουμε)
- Όταν θέλουμε να χωρίσουμε μια κύρια και μια δευτερεύουσα πρόταση. (Όταν θα πάω στην Αθήνα, θα σου φέρω ένα καινούριο φόρεμα).
- Επίσης με κόμμα χωρίζονται οι παρενθετικές προτάσεις: (Πέρασε, όπως μου είπαν, απ' το σπίτι μου, μα εγώ δεν ήμουν εκεί).
- Χωρίζουμε και τις προσθετικές αναφορικές προτάσεις, που δεν είναι απαραίτητα συμπληρώματα της πρώτης, π.χ. (Μας είπε για το χωριό τους, που δεν το ξέραμε μέχρι τώρα).
Το κόμμα με -ο και δύο -μμ στην πολιτική είναι συγκροτημένος πολιτικός οργανισμός που, προβάλλοντας την ιδεολογία και τις θέσεις του, διεκδικεί συμμετοχή στους πολιτικούς θεσμούς ενός κράτου.
Ετυμολογία
- κόμμα < μεταφραστικό δάνειο από τη γαλλική λέξη parti
Με βάση τον πολιτικό χαρακτήρα των προγραμμάτων τους τα πολιτικά κόμματα διακρίνονται σε συντηρητικά, φιλελεύθερα, προοδευτικά, ριζοσπαστικά, σοσιαλιστικά, κομμουνιστικά, ή επί συγκεκριμένου χώρου π.χ. εργατικά, θρησκευτικά, οικολόγων κ.λπ. Επίσης ως προς την υφιστάμενη Κυβέρνηση διακρίνονται σε φιλοκυβερνητικά ή συμπολιτευόμενα και σε αντιπολιτευόμενα.
Παλιότερα και ειδικά στην Ελλάδα του 19ου αιώνα είχαμε και κόμματα που αυτοονομάζονταν "Γαλλικό", "Ρώσικο" και "Αγγλικό" διότι τα συμφέροντα των εγχώριων κοινωνικών ομάδων που αντιπροσώπευαν, συνδέονταν με τα συμφέροντα της αντίστοιχης χώρας.
Πιο ακριβής ορισμός της έννοιας του κόμματος δεν μπορεί να υπάρξει, μιας και αρκετοί κοινωνιολόγοι, συνταγματολόγοι και άλλοι πολιτικοί ερευνητές που εξετάζουν το θέμα από διαφορετικές απόψεις αδυνατούν να δώσουν έναν κοινό ορισμό για όλες τις μορφές ύπαρξης ενός πολιτικού κόμματος.
Ανά τον κόσμο τα πολιτικά κόμματα χρησιμοποιούν εμβλήματα και χρώματα για την αναγνώρισή τους. Συνήθως τα συντηρητικά κόμματα ως κύριο χρώμα έχουν το μπλε ή το μαύρο, ενώ τα αριστερά κόμματα (κυρίως κομμουνιστικά, σοσιαλδημοκρατικά και οικολογικά) χρησιμοποιούν το κόκκινο ή το πράσινο χρώμα.
Τα εμβλήματα ποικίλουν ανάλογα με την ιδεολογία του κάθε πολιτικού κόμματος. Για παράδειγμα ένα θεοκρατικό κόμμα μπορεί να έχει ως έμβλημα τον χριστιανικό σταυρό, ενώ τα λενινιστικά ή μαοϊκά κόμματα ανά τον κόσμο συνήθως έχουν ως έμβλημα το σφυροδρέπανο ή μια γροθιά που κρατάει ένα τριαντάφυλλο ή σφυρί.
Κώμα με -ω και ένα -μ είναι η κατάσταση απώλειας της συνειδήσεως από την οποία κάποιος δεν μπορεί να επανέλθει.
Ετυμολογία
κώμα < αρχ. κῶμα < κεῖμαι (παρακείμενος με σημασία ενεστώτα του ρήματος τίθεμαι = είμαι τοποθετημένος, είμαι ξαπλωμένος στο έδαφος, κοιμάμαι, αναπαύομαι, είμαι κατάκοιτος από ασθένεια, τραύμα κ.λπ.).
Το κώμα είναι η πιο σοβαρή μεταβολή της αίσθησης. Διαφέρει από τον ύπνο διότι ασθενείς σε κώμα δεν ξυπνούν μετά από ερέθισμα, διαφέρει από λήθαργο, νύστα ή νάρκωση (καταστάσεις στις οποίες οι ασθενείς ανταποκρίνονται αργά) στο ότι οι ασθενείς σε κώμα δεν ανταποκρίνονται απολύτως. Τέλος, διαφέρει από παραλήρημα, παραζάλη ή παραισθήσεις (καταστάσεις στις οποίες η αίσθηση της πραγματικότητας είναι στρεβλωμένη και οι αντιδράσεις εκκεντρικές) στο ότι οι ασθενείς δεν μπορούν καθόλου να εκφραστούν.
Αιτιολογία: Περίπου δύο στις τρεις φορές, το κώμα είναι αποτέλεσμα διάχυτης εγκεφαλικής βλάβης ή μέθης, που μπορεί να προκαλείται από μεγάλη δοσοληψία ουσιών (φαρμάκων), δηλητηρίαση, υπογλυκαιμία, ουραιμία, λειτουργική αποτυχία του ήπατος, μόλυνση ή κάκωση στο κεφάλι. Στο ένα τρίτο των περιπτώσεων, το κώμα είναι αποτέλεσμα ενδοεγκεφαλικών κακώσεων, όπως μεγάλα εγκεφαλικά, όγκοι στον εγκέφαλο ή απόστημα. Για την καταστολή της αίσθησης από αυτές τις βλάβες, η κάκωση πρέπει να αποτελέσει τη συρρίκνωση ή τη βλάβη του ενεργού εγκεφαλικού δικτύου (το δίκτυο των κυττάρων υπεύθυνο για την διέγερση. Σπάνια, το κώμα προσποιείται από ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές.
Θεραπεία: Η αναπνοή και το κυκλοφορικό βοηθούνται. Η ραχιαία σπονδυλική στήλη προστατεύεται αν υπάρχει απόρροια τραύματος στο κεφάλι ή το λαιμό. Εκτελείται γοργή φυσική εξέταση για να διαπιστωθεί αν ο ασθενής έχει εστιασμένες νευρολογικές απώλειες. Παράλληλα παρέχονται ενδοφλέβια δεξτρόζη, ναλοξόνη και θειαμίνη (για να αντιστρέψει την ναρκωτική υπερβολική δόση ή το διαβητικό κώμα). Αν η εξέταση αποκαλύψει εστιασμένα ευρήματα, τότε μπορεί να υπάρχει ενδοεγκεφαλική κάκωση και πρέπει να διαγνωστεί γρήγορα (με εγκεφαλογράφημα) και να αντιμετωπιστεί (π.χ. με νευροχειρουργική επέμβαση ή κάτι ανάλογο). Αν ο ασθενής είναι νευρολογικά μη εστιάσιμος, η θεραπεία επικεντρώνεται στην μεταβολική υποστήριξη, η χορήγηση αντιδότων για οποιεσδήποτε δηλητηριάσεις και θεραπεία για μολύνσεις. Οι σπασμοί, αν υπάρχουν, πρέπει να ελέγχονται με αντιπαροξυσμικά. Τα επίπεδα ζάχαρης στο αίμα πρέπει να ελέγχονται αυστηρά (ανάμεσα σε 80 και 110 mg/dl). Οι πυρετοί πρέπει να αντιμετωπίζονται με αντιπυρετικά. Ανακατατάξεις σε οξέα-βάσεις πρέπει να διορθώνονται.
Προσοχή: Σε περίπτωση που δεν είναι σαφές αν το κώμα προέρχεται από υπερβολική δόση ινσουλίνης ή υπογλυκαιμία, είναι πολύ σημαντικό να χορηγηθεί γλυκόζη ενδοφλέβια. Η χορήγηση ναλοξόνης είναι επίσης συνήθης αντιμετώπιση.
Πρώτες βοήθειες: Αν υπάρχει υποψία τραύματος στο λαιμό, ο ασθενής δεν πρέπει να κουνηθεί παρά μόνο αν χρησιμοποιηθεί ευθύγραμμη έλξη τοποθέτησης του κεφαλιού για τη βοήθεια καθαρισμού των αεραγωγών. Ξαφνική κίνηση του ασθενούς από μη έμπειρα άτομα μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Περίθαλψη ασθενούς: Ανοιχτός αεραγωγός διατείνεται. Η νευρολογική κατάσταση παρακολουθείται, με την κλίμακα κώματος του Glasgow (Glasgow Coma Scale). Η συχνότητα της εκτίμησης εξαρτάται από το πρωτόκολλο που εφαρμόζεται και την σταθερότητα του ασθενούς. Τα ευρήματα καταγράφονται και στοιχεία κλινικής επιδείνωσης αναφέρονται. Παρακολουθείται και διατηρείται η ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών, εκτιμώνται γαστρεντερικές και ουρικές λειτουργίες, παρέχεται φροντίδα για τον ουρικό καθετήρα, την ενδοφλέβια σειρά και το ρινογαστρικό ή PEG σωλήνα όπως επίσης και διατηρείται επαρκής εντερική η παρεντερική διατροφή, εντερική κάθαρση με μαλακτικά κοπράνων, υπόθετα, ενέματα όπως προστάζει η συνταγή γιατρού. Η κατάσταση του αεραγωγού εκτιμάται με την ακρόαση παρείσακτων πνευμονικών ήχων, ενώ η επαρκής αεραγώγηση και η οξυγόνωση προσδιορίζονται από αέρια των αρτηριών και κορεσμένες τιμές οξυγόνου. Η νοσοκόμα ή ο οξυγονοθεραπευτής βοηθάει με τη διασωλήνωση και παρέχει μηχανική αεραγώγηση. Ο ασθενής επανατοποθετείται για τη βελτίωση της αεραγώγησης των πνευμονικών βάσεων, και το στράγγισμα των εκκριμάτων ενθαρρύνεται. Ο οροφάρυγγας (και ο ενδοτραχειοσωλήνας) αναρροφάται απαλά αλλά σύντομα, καθώς υπάρχουν προβληματισμοί για αυξημένη ενδοεγκεφαλική πίεση. Οι κερατοειδείς χιτώνες προστατεύονται από εξέλκωση εφαρμόζοντας ψεύτικα δάκρυα για την υγροποίηση των ματιών και κλείνοντάς του τα μάτια ο ασθενής δεν μπορεί να τα κλείσει μόνος του. Η κατάσταση του δέρματος εκτιμάται και ένα σχέδιο διαμορφώνεται για να αποτρέψει ή να διευθετήσει περιοχές πίεσης. Παθητικές κατά μήκος κίνησης ασκήσεις δίνονται, ο ασθενής επανατοποθετείται συχνά, απόμακρα άκρα υποστηρίζονται και ανυψώνονται για την αποτροπή εξαρτημένου οιδήματος, ενώ κατάλληλες συσκευές υποστήριξης χρησιμοποιούνται για να αποτρέψουν στροφή των γοφών, κάμψεις, επιμήκεις συσπάσεις και πτώση του πέλματος. Πρέπει να δίνεται θεραπεία για την αποτροπή βαθιάς φλεβικής θρόμβωσης (για παράδειγμα, ηπαρίνη, βαρφαρίνη ή δακτύλιους συμπίεσης). Πρώιμη τροφοδοσία του εντέρου του ασθενούς αποτρέπει τον υποσιτισμό.
Προφορική και απτή διέγερση παρέχεται, ο ασθενής εκτιμάται από οδηγίες που έχουν δοθεί (ή σύμφωνα με το πρωτόκολλο του νοσοκομείου) όσον αφορά το ίδιο το άτομο, τον χρόνο, το μέρος, και τις ενασχολήσεις του, δεν λέγονται με παρουσία του ασθενούς πράγματα που δεν πρέπει να ακούσει, γιατί ο αναίσθητος ασθενής που δεν ανταποκρίνεται κάπου κάπου μπορεί να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον γύρω του. Συναισθηματική υποστήριξη προσφέρεται στα μέλη της οικογένειας ώστε να τους παρασχεθεί βοήθεια για να ανταποκριθούν κατάλληλα στον ασθενή και να ενδυναμώσουν τις σκέψεις τους για φροντίδα.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Δείτε περισσότερα γλωσσικά λάθη εδώ.