Από πού βγήκε η φράση "Υπό την αιγίδα";

Τι σχέση μπορεί να έχει μία… αίγα, ένας θεός του Ολύμπου και μια έκφραση που λέμε πολύ συχνά στην καθημερινότητά μας;

Aν και ακούγονται τελείως ασύνδετα τα τρία παραπάνω στοιχεία μεταξύ τους, την ερώτηση αυτή είναι σε θέση να απαντήσει ένα παιδί Γ' Δημοτικού, αφού από τα πρώτα κιόλας μαθήματα ιστορίας μαθαίνει για τη δημιουργία του κόσμου και εξερευνά τον κόσμο της μυθολογίας. Σε ένα λοιπόν από τα παραθέματα του βιβλίου στο κεφάλαιο αυτό  αναφέρεται και η γνωστή σε όλους μας φράση «υπό την αιγίδα»  και η ιστορία αυτής της έκφρασης έχει ως εξής:

Η Ρέα, η μητέρα του Δία,  ξεγέλασε τον Κρόνο δίνοντάς του να καταπιεί μία πέτρα τυλιγμένη, νομίζοντας ότι είναι ο θεός του Ολύμπου, Δίας. Θέλοντας λοιπόν να προστατεύσει τον Δία από τον Κρόνο, ο οποίος κατέτρωγε τα παιδιά του φοβούμενος ότι θα του πάρουν την εξουσία, τον έστειλε να τον αναθρέψουν , σύμφωνα με τον Απολλόδωρο, οι Κουρήτες και οι νύμφες Αδράστεια και Ίδη, θυγατέρες του Μελισσέως. Ο Δίας τρεφόταν από το  γάλα της  Αμαλθείας κι οι Κουρήτες ένοπλοι φύλαγαν το βρέφος στη σπηλιά κι έκρουαν τις ασπίδες με τα δόρατα για να μην ακούσει ο Κρόνος το κλάμα του παιδιού. Αμάλθεια, λεγόταν η αίγα η οποία πρώτη θήλασε το Δία με το γάλα της, όταν εκείνος γεννήθηκε κι από της οποίας το κέρας έρρεε ύστερα νέκταρ και αμβροσία (κατά άλλους, βέβαια, λεγόταν ότι ήταν νύμφη η οποία ανέθρεψε το Δία τρεφόταν με το γάλα μιας αιγός).

Από την αίγα αυτή ο Δίας έφτιαξε όταν πέθανε μια ασπίδα τη λεγόμενη αιγίδα και η φράση  έχει καθιερωθεί έως και σήμερα με αυτή τη σημασία.

Το λήμμα στην πύλη της ελληνική γλώσσας :

αιγίδα η [ejíδa] Ο26 : μόνο στην έκφραση υπό την ~, (με γεν.) με την επίσημη υποστήριξη (ηθική ή υλική) κάποιου· ΣYN έκφρ. υπό την προστασία: Yπό την ~ του κράτους / του ΟHΕ. Ο αντικαρκινικός έρανος τελεί υπό την ~ του Υπουργείου Yγείας.

[λόγ. < αρχ. αἰγίς, αιτ. -ίδα]

Το παράθεμα του βιβλίου:

4. Το κέρας της Αµάλθειας ή
κέρας της αφθονίας

Όταν ο ∆ίας ήταν ακόµη µικρός, παίζοντας µε την Αµάλθεια µια µέρα, χωρίς να το θέλει, της έσπασε το ένα κέρατο. Στενοχωρήθηκε πολύ η Αµάλθεια κι ο ∆ίας, για να την παρηγορήσει, ευλόγησε το κέρατο και το έκανε «κέρας της αφθονίας». Από µέσα του έβγαινε ό,τι µπορούσε κανείς να επιθυµήσει: λαχανικά και φρούτα, µέλι, λάδι και κρασί, όλοι οι καρποί της γης κι ό,τι άλλο µπορούσε κάποιος να ζητήσει. Όταν πέθανε η Αµάλθεια, ο ∆ίας την έκανε αστέρι. Με το δέρµα της έντυσε την ασπίδα του, που ονοµάστηκε αιγίδα, και προστάτευε όποιον την κρατούσε. Γι’ αυτό και σήµερα λέµε τη φράση «υπό την αιγίδα κάποιου…», που σηµαίνει κάτω από την προστασία κάποιου.

∆ιόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, Γ, 68, 2-3 (διασκευή)

Δήμητρα Φωταρά, Φιλόλογος