Εισαγωγή στην Ομήρου Οδύσσεια για την Α' Γυμνασίου με ερωτήσεις και απαντήσεις

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
36
Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ




Τι  ονομάζεται  έπος ;       

Έπος, αρχικά, σήμαινε  «λόγος» και διήγηση, αργότερα  όμως,  σήμαινε το αφηγηματικό  ποίημα, που είχε μυθολογικό, διδακτικό ή ηρωικό περιεχόμενο. (δηλαδή υπήρχαν 3 είδη επών : το μυθολογικό, το διδακτικό και το ηρωικό)



Ποια  είναι  τα  χαρακτηριστικά   των ηρωικών επών ;                

Τα  ηρωικά έπη μιλούσαν  για  τα  κατορθώματα  των  ηρώων  του  παρελθόντος. Είχαν έντονο  θρησκευτικό  χαρακτήρα  και  γι’ αυτό  εξυμνούσαν  και  τους  θεούς  ή  συνδύαζαν  τη  δράση  των  ηρώων  με  τη  δράση  των  θεών.  Τα  κύρια  γνωρίσματα  των  επικών  ποιημάτων  είναι :
Α) ότι  αναφέρονται  σε  ένα  μακρινό  παρελθόν, που  φαντάζει  ιδανικό  στα  μάτια  του  ποιητή  και  των  σύγχρονών  του και το παρουσιάζουν σα να είναι αληθινό
Β) ότι εκφράζουν τα  συναισθήματα  ολόκληρης  της  κοινωνίας και όχι μόνο του ποιητή (έχουν αντικειμενικό χαρακτήρα).



Ποια είναι τα ομηρικά έπη;

Τα ομηρικά έπη, δηλαδή  τα έπη που έγραψε ο Όμηρος, είναι η Ιλιάδα και η Οδύσσεια.


Τι εξιστορεί η Ιλιάδα και τι η Οδύσσεια;

Η Ιλιάδα εξιστορεί τον θυμό του Αχιλλέα. Διαρκεί 51 ημέρες.
Η Οδύσσεια εξιστορεί το ταξίδι του Οδυσσέα για να επιστρέψει στην πατρίδα του, την Ιθάκη. Το έπος διαρκεί 41 ημέρες.


Σε ποια εποχή αναφέρονται τα ομηρικά έπη και σε ποια εποχή έγινε η σύνθεσή τους;

Τα Ομηρικά έπη (η Οδύσσεια και η Ιλιάδα) αναφέρονται στη Μυκηναϊκή Εποχή (12ος αιώνας π.Χ.). Η σύνθεσή τους από τον Όμηρο έγινε όμως αρκετά αργότερα, κατά τη Γεωμετρική Εποχή (8ος- - 7ος  αιώνας π.Χ.)


Τι είναι επικός κύκλος;

Επικό κύκλο ή «κύκλια έπη»  ονομάζουμε το σύνολο των επών που μας έχουν σωθεί, είτε ολόκληρα (π.χ. Οδύσσεια και Ιλιάδα), είτε σε αποσπάσματα, είτε σε περιλήψεις. Αυτά τα έπη αφηγούνται τα γεγονότα από τη δημιουργία του κόσμου ως τον θάνατο του Οδυσσέα.


Τι ονομάζουμε τρωικό κύκλο; Ποια έπη τον αποτελούν;

Τρωικό κύκλο ονομάζουμε το σύνολο των επών του επικού κύκλου, που αναφέρονται στον Τρωικό Πόλεμο. Αυτά τα έπη είναι :
Α) Τα Κύπρια (αναφέρονται στα γεγονότα πριν από τον Τρωικό Πόλεμο και ονομάστηκαν έτσι επειδή έχουν σχέση με την Κύπρο και την Κύπριδα Αφροδίτη).
Β) Η Αιθιοπίς (αναφέρεται στις νικηφόρες μάχες του Αχιλλέα εναντίον του βασιλιά των Αιθιόπων και στον θάνατο του Αχιλλέα)
Γ) Η Μικρά Ιλιάς (αναφέρεται στη διαμάχη του Οδυσσέα και του Αίαντα για τα όπλα του νεκρού Αχιλλέα και στην είσοδο του Δούρειου Ίππου στην Τροία)
Δ) Η Ιλίου Πέρσις (αναφέρεται στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά την κατάληψη της Τροίας από τους Έλληνες)
Ε) Οι Νόστοι (αναφέρονται στις περιπέτειες διαφόρων ηρώων κατά τη διάρκεια της επιστροφής τους στην πατρίδα μετά την άλωση της Τροίας)
Στ) Η Τηλεγόνεια ή Τηλεγονία (αναφέρεται στα γεγονότα μετά την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη και ως τον θάνατό του από τον γιό του τον Τηλέγονο)


Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την Οδύσσεια και την Ιλιάδα ως ιστορικές πηγές; Τι ονομάζουμε αναχρονισμό;

Διαπιστώνουμε  πολλές  φορές  ότι  οι  ήρωες  γνώριζαν  υλικά (σίδηρο), έθιμα (καύση  των  νεκρών)  ή  θεσμούς (συνέλευση  του  λαού)  άγνωστους  στα  μυκηναϊκά  χρόνια. Τους  βλέπουμε  επίσης  να  εκφράζουν  αντιλήψεις  νεότερες  από  την  εποχή  που  έζησαν (κλονίζεται ο θεσμός της βασιλείας). Αυτά τα «ιστορικά λάθη» λέγονται αναχρονισμοί. Δεν  μπορούμε  λοιπόν  να  χρησιμοποιήσουμε  τα  ομηρικά  έπη  ως  ιστορική  πηγή  για  τη  μυκηναϊκή  εποχή, αντίθετα  παίρνουμε  πολλές  πληροφορίες  από  αυτά  για  την  εποχή  της  σύνθεσής  τους  και  γενικότερα  για  τη  γεωμετρική  εποχή. Οι  πληροφορίες  τους  είναι  ποιητικά  επεξεργασμένες  με  σκοπό  να  τέρψουν  και  ασφαλώς  δεν  είναι  ιστορικά  ή  γεωγραφικά  έργα. 


Ποια γεγονότα αφηγούνται η Ιλιάδα και η Οδύσσεια;

Η Ιλιάδα έχει κεντρικό θέμα τον θυμό του Αχιλλέα, που διαρκεί 51 μέρες και μέσα σε αυτές ο ποιητής αφηγείται και τα γεγονότα του Τρωικού Πολέμου περίπου ως τον θάνατο του Έκτορα.
Η Οδύσσεια εξιστορεί μέσα σε 41 μέρες τον δεκαετή αγώνα του Οδυσσέα να γυρίσει από την Τροία στην πατρίδα του, την Ιθάκη.


Τι ήταν οι αοιδοί; Πώς  συνέθεταν  και  εκτελούσαν  οι  αοιδοί  τα  έπη ;               

Οι παλιοί ποιητές της προομηρικής εποχής, ονομάζονταν αοιδοί. Αυτοί τραγουδούσαν τα έπη τους με τη συνοδεία κιθάρας (φόρμιγγας) σε συμπόσια στα ανάκτορα ή σε εορταστικές εκδηλώσεις της περιοχής τους.  Συνέθεταν τα έπη προφορικά, αυτοσχεδιάζοντας (θεωρούσαν ότι η Μούσα τους έδινε έμπνευση). Οι  αοιδοί  είχαν  σίγουρα  ιδιαίτερο  ταλέντο, κατείχαν  όμως  και  ειδικές  τεχνικές. Διέθεταν  από  την  παράδοση  κάποιες  έτοιμες  λύσεις, όπως  φράσεις, που  επαναλαμβάνονται  και  μάλιστα  σε  συγκεκριμένες  θέσεις  μέσα  στους  στίχους. Υπήρχαν  και  έτοιμοι  στίχοι. Τέλος  υπήρχαν  θέματα, ενέργειες  και  δραστηριότητες  που  τις  αφηγούνταν  με  τον  ίδιο  πάντα  τρόπο. (π.χ.  πώς  γινόταν  μια  μάχη, πώς  γινόταν  μια  θυσία  κ.α.) Οι  αοιδοί  μάθαιναν  την  τέχνη  τους  κοντά  σε  ένα  φτασμένο  δάσκαλο. Ίσως  να  υπήρχαν  και  συντεχνίες  αοιδών. Ένας  καλός  αοιδός  έπρεπε  να  έχει  τη  δυνατότητα  να  απομνημονεύει  αυτό  το  επαναλαμβανόμενο  υλικό, την  ικανότητα  να  το  ανασυνθέτει  δημιουργικά, αλλά  και  να  αυτοσχεδιάζει.


Τι  ήταν  οι  ραψωδοί ;                                                                            

Μετά  τον  Όμηρο (τ.8ου αι.), στα  τέλη  της  γεωμετρικής  και στις  αρχές  της  αρχαϊκής  εποχής, τελειώνει  η  δημιουργική  περίοδος  της  επικής  ποίησης. Οι  επόμενες  γενιές  ποιητών  ονομάζονται  ραψωδοί. Δε  δημιουργούσαν  δικά  τους  ποιήματα, αλλά  απομνημόνευαν  και  απάγγελναν  παλαιότερα  έπη, χωρίς  μουσική, κρατώντας  ένα  ραβδί, σύμβολο  εξουσίας  δοσμένης  από  τους  θεούς. Ήταν  οργανωμένοι  σε  συντεχνίες  και  ταξίδευαν  από  τόπο  σε  τόπο, αντίθετα  με  τους  αοιδούς. Διοργανώνονταν  και  ραψωδικοί  αγώνες.


Τι  γνωρίζετε  για  τον  Όμηρο ;   
                                                      
Ο  Όμηρος  ήταν  ταξιδιώτης-ποιητής  και  πήρε  μέρος  σε  ραψωδικούς  αγώνες. Πρέπει  να  ήταν  από  τους  πρώτους  που  έπιασαν  ραβδί. Η  παράδοση  λέει  ότι  ήταν  τυφλός, αλλά  αυτό  μάλλον  δε  στέκει. Γεννήθηκε  το  πιθανότερο  στη  Χίο  ή  στη  Σμύρνη (7 πόλεις διεκδικούν την καταγωγή του). Ήταν  Ίωνας  και  σε  κάποια  μεγάλη  ιωνική  γιορτή  ακούστηκαν  για  πρώτη  φορά  τα  έπη  του.


Ποιες είναι οι πηγές της Οδύσσειας;

Οι πηγές της οδύσσειας είναι:
Α) Τα προηγούμενα ηρωικά επικά ποιήματα.
Β) Οι λαϊκές μυθιστορίες.
Γ) Διάφορα στοιχεία από τα παραμύθια.
Δ) Στοιχεία από τη ζωή της γεωμετρικής εποχής.


Πώς φαίνεται η αξία των ομηρικών επών;

Α) Είναι τα μοναδικά έπη του επικού κύκλου που νίκησαν τον χρόνο και διασώθηκαν ολόκληρα.
Β) Τα  δύο  έπη  του  Ομήρου  έγιναν  τα  πιο  αγαπητά  ακροάματα  των  Ελλήνων. Είχαν  λογοτεχνική  αξία  και  παιδαγωγική. Ο  Πλάτωνας  λέει  ότι  ο  Όμηρος  μόρφωσε  την  Ελλάδα. Οι  αρχαίοι  Έλληνες  στήριζαν  την  εκπαίδευση  των  παιδιών  και  των  νέων  στα  ομηρικά  έπη. Όλοι  απολάμβαναν  την  ακρόαση  τους. Είναι  από  τα  πιο  πολυδιαβασμένα  βιβλία  στον  κόσμο.
Γ) Από  τα  ομηρικά  έπη  εμπνεύστηκαν  λίγο  πολύ  όλοι  οι  ποιητές  της  αρχαιότητας. Το  ίδιο  και  οι  καλλιτέχνες  της  γλυπτικής, της  ζωγραφικής, της  αγγειογραφίας, της  μικροτεχνίας. Και  όχι  μόνο  της  αρχαιότητας. Συνεχίζουν  μέχρι  και  σήμερα  να  εμπνέουν  τους  καλλιτέχνες(ποιητές, πεζογράφους, ζωγράφους, θεατρικούς  συγγραφείς, σκηνοθέτες  του  κινηματογράφου  κ.α.).


Πότε έγινε η επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών και η διαίρεσή τους σε ραψωδίες;

Η επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών έγινε στην Αθήνα κατά τον 6ο αιώνα (περίοδος τυραννίας Πεισίστρατου ή Ίππαρχου) προκειμένου οι ραψωδοί να τα απαγγέλουν κατά τις γιορτές των Παναθηναίων. Η Οδύσσεια αποτελείται από 12.110 στίχους και η Ιλιάδα από 15.693. Κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. τα έπη διαιρέθηκαν σε 24 ραψωδίες από τους Αλεξανδρινούς γραμματικούς. Κάθε  ραψωδία  της  Οδύσσειας  δηλώνεται  με  ένα  μικρό  γράμμα  από  το  ελληνικό  αλφάβητο, ενώ  κάθε  ραψωδία  της  Ιλιάδας  με  ένα  κεφαλαίο. Οι  Αλεξανδρινοί  καθιέρωσαν  ακόμα  και  έναν  τίτλο  για  κάθε  ραψωδία  που  δήλωνε  το  περιεχόμενό  της.


Ποιο  είναι  το  κεντρικό  θέμα  της  Οδύσσειας ;       
                    
Το  θέμα  της  είναι  ο  νόστος  του  Οδυσσέα  στην  πατρίδα  του  την  Ιθάκη  και  ο  αγώνας  του  να  ξανακερδίσει  το  θρόνο  του  και  τη  γυναίκα  του  την  Πηνελόπη, που  τη  διεκδικούσαν  πολλά  αρχοντόπουλα. Παράλληλα, μιλάει  για  την  αναζήτηση  του  Οδυσσέα  από  το  γιο  του, τον  Τηλέμαχο.
Στην  Οδύσσεια, ο  ποιητής  μας  μιλά  για  τον  απλό  άνθρωπο, την  καθημερινή  ζωή, την  αγάπη  για  την  πατρίδα, την  ερωτική  πίστη, τη  φιλία, την  αγάπη  για  τη  ζωή, την  ανθρωπιά, την  ευγένεια, την  ομορφιά. Πάνω  από  όλα  όμως, μας  μιλά  για  τη  δύναμη  του  ανθρώπου  μπροστά  στις  δυσκολίες  της  ζωής.


Τι γνωρίζετε για τον χαρακτήρα της Οδύσσειας;

Η Οδύσσεια είναι ένα μεταπολεμικό έπος, γιατί παρουσιάζει τα γεγονότα που έγιναν μετά τον τρωικό πόλεμο. Παρουσιάζει επίσης τον καρτερικό αγώνα του ανθρώπου να φτάσει στον προορισμό του και να πετύχει τον στόχο του.


Ποιες είναι οι 3 ενότητες της Οδύσσειας;

Α) «Τηλεμάχεια» : ραψωδίες α-δ : κεντρικός ήρωας είναι σε αυτές τις ραψωδίες ο Τηλέμαχος.
Β) «Νόστος» : ραψωδίες ε- ν (πρώτοι στίχοι) : ο αγώνας του Οδυσσέα να γυρίσει στην Ιθάκη.
Γ) «Μνηστηροφονία» : ν – ω : η εξόντωση των μνηστήρων από τον Οδυσσέα με τη βοήθεια της Αθηνάς και τη συνεργασία του Τηλέμαχου.



Επιμέλεια: Νίκος Μελιγκώνης, http://skapanefs.blogspot.gr

Δημοσίευση σχολίου

36Σχόλια
  1. τελειοοοοοοοοοοο μπραβοδεν εχω λογια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Με βοηθησε παρα πολυ μπραβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. τέλειο με βοήθησε αρκετα.Συγχρητηρια!! :) :P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τελειο σας ευχαριστώ πολυ για της εξετασεις σας ευχαριστώ παρα πολυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @@@@@@@@@ ειναι σουπερ για τα τεστ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μπραβο πολυ καλο να κανετε κι αλλα!!💖💕

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Μπράβο ρε Παιδιά, γιατί αν περιμένουμε από το βιβλίο, που τα λέει τοοοοοσο απλά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. ΟΤΚ με βοηθησε πολυ εμπιστευτητε το!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. με βοηθησε αρκετα μπορω να πω!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ευχαριστουμε απολυτα κατανοητο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Φίλε καταπληκτικό αν περίμενα από το βιβλίο όχι δεκαοχτώ δεν θα επερνα αλλά κάτω από την βάση thankss κάντε και σε άλλα μαθήματα μας βοηθάτε πολύ πολύ,😃

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Έχω τεστ Την δευτέρα και ελπίζω να βοηθησει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Είναι πολύ ωραίο ..και εμένα με βοήθησε πολύ για το διαγώνισμα μου..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. γαμησε κυριολεκτικα ευχαριστω πολυ βοηθαει πολυ στα διαγωνισματα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Καλό σας το προτεινο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. αυριο εχω τεστ ενω το μαθαμε σημερα :/ ελπιζω να με βοηθησει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. ευληπτο , καιριο . αλλα γιατι να παραλειψουμε οτι οι μνηστηρες διεκδικουσαν το θρονο - κλονισμος του θεσμου της βασιλειας - και οχι μονο την Πηελοπη ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Πολύ χρήσιμο, αύριο έχω τεστ σε αυτά και τα μαθαίνω πιο εύκολα από εδώ !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
Δημοσίευση σχολίου