ΕΝΟΤΗΤΑ 51
Διπολισμός και Ψυχρός Πόλεμος
Οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση γίνονται υπερδυνάμεις
ΗΠΑ:
§ Διέθεταν
το ισχυρότερο όπλο, την ατομική βόμβα.
§
Oι
ηγέτες τους πίστευαν ότι έπρεπε να αναλάβουν αγώνα εναντίον του κομμουνισμού.
§
Μέτρα άσκησης της εξωτερικής τους
πολιτικής:
Ø
η χορήγηση στρατιωτικής και οικονομικής
βοήθειας,
Ø
οι επενδύσεις από αμερικανούς κεφαλαιούχους,
Ø
η ανατροπή αντιαμερικανικών καθεστώτων.
§
Στο εσωτερικό της εντάθηκε ο αντικομμουνισμός με
επικεφαλής τον γερουσιαστή Μακάρθι.
§
Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της
πολιτικής έπαιξε ο Χ. Τρούμαν.
Σοβιετική Ένωση:
§
Εξελίχθηκε σε υπερδύναμη χάρη:
Ø
στη συνεργασία της με τα άλλα κομμουνιστικά
καθεστώτα,
Ø
στην εξαιρετικά γρήγορη οικονομική της ανάπτυξη,
Ø
στην κατασκευή της ατομικής βόμβας.
Διπολισμός και Ψυχρός Πόλεμος
Διπολισμός:
Πρόκειται για ένα σύστημα διεθνών σχέσεων του
μεταπολεμικού κόσμου που ισορροπούσε σε δύο αντίθετους πόλους, τις ΗΠΑ και τη
Σοβιετική Ένωση.
Ψυχρός Πόλεμος:
Έτσι ονομάστηκε ο έντονος και πολύμορφος ανταγωνισμός
(ιδεολογικός, οικονομικός, πολιτικός, πολιτιστικός, αθλητικός) ανάμεσα στις δύο
υπερδυνάμεις (1946-1987) , που ποτέ δεν εξελίχθηκε σε ένοπλη σύγκρουση μεταξύ
τους.
Η πρώτη φάση του Ψυχρού
Πολέμου (1947 – 1962 περίπου)
§
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ διακήρυξε το δόγμα Τρούμαν,
σύμφωνα με το οποίο η χώρα του θα βοηθούσε εκείνα τα κράτη της Δύσης που
δέχονταν πιέσεις από τον κομμουνισμό.
§
Ολοκληρώθηκε ο διαμελισμός της Γερμανίας, με την
ίδρυση της Ομοσπονδιακής και της Λαοκρατικής Δημοκρατίας το 1949.
§
Το 1961 οι Ανατολικογερμανοί όρθωσαν το Τείχος
του Βερολίνου, που αναδείχτηκε σε
σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου.
§
Το 1949 οι ΗΠΑ δημιούργησαν το ΝΑΤΟ, μια
στρατιωτική συμμαχία στην οποία αρχικά συμμετείχαν οι ίδιες, ο Καναδάς και οι
περισσότερες χώρες της Δ. Ευρώπης και από το 1952 εντάχθηκαν η Ελλάδα και η
Τουρκία.
§
Το 1955 η Σοβιετική Ένωση ίδρυσε το Σύμφωνο της
Βαρσοβίας, στο οποίο συμμετείχαν η ίδια και η λαϊκές δημοκρατίες της Α.
Ευρώπης.
§
Στην Κίνα επικράτησαν οι κομμουνιστές το 1949,
με ηγέτη τον Μάο Τσε Τουνγκ.
§
Κατά την περίοδο 1950-1953 σημειώθηκε ο πόλεμος
της Κορέας.
§
Το 1962 ξέσπασε
κρίση μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, με αφορμή την εγκατάσταση πυραύλων
από τους Σοβιετικούς στην Κούβα.
Η δεύτερη φάση του Ψυχρού
Πολέμου (1962 – 1974 περίπου)
§
Οι δύο υπερδυνάμεις προχώρησαν σε συμφωνίες
περιορισμού των εξοπλισμών.
§
Ο πόλεμος στο Βιετνάμ (1964–1975), άφησε
ανεξίτηλα σημάδια στην αμερικανική κοινωνία λόγω των μέσων που χρησιμοποίησαν,
των βαριών τους απωλειών και της τελικής ήττας του αμερικανικού στρατού.
Η τρίτη φάση του Ψυχρού
Πολέμου (1974 – 1987 περίπου)
§
Στη δεκαετία του ’70 οι ΗΠΑ κλιμάκωσαν τον
ανταγωνισμό των εξοπλισμών.
§
Η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν (1980
– 1988).
§
Ο σοβιετικός ηγέτης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ
προσπάθησε να συνδιαλλαγεί με τις ΗΠΑ και με τις συνδιασκέψεις του Ρέικιαβικ,
το 1986, και της Ουάσιγκτον, το 1987, οδήγησε στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου.