ΕΝΟΤΗΤΑ 44
Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο
Η
αποκατάσταση των προσφύγων:
·
Η
στέγαση και η επαγγελματική αποκατάσταση των προσφύγων ήταν ένα άμεσο ζήτημα
που είχε να αντιμετωπίσει η ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου.
·
Η
Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ) βοήθησε την Ελλάδα να συνάψει δάνειο και ίδρυσε την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ).
·
Η ΕΑΠ
ήταν ένας αυτόνομος οργανισμός που λειτούργησε, σε συνεργασία με το ελληνικό
κράτος, από το 1923 έως το 1930. Ασχολήθηκε κυρίως με την αποκατάσταση των
προσφύγων στην ύπαιθρο.
·
Την
αποκατάσταση των προσφύγων στις πόλεις ανέλαβε κυρίως το ελληνικό κράτος που
δημιούργησε προσφυγικούς συνοικισμούς ενώ οι ευκατάστατοι πρόσφυγες
εγκαταστάθηκαν σε περιοχές που επέλεξαν οι ίδιοι.
Η
αντιπαλότητα ανάμεσα στους γηγενείς Έλληνες και στους πρόσφυγες:
·
Οι
πρόσφυγες αντιμετωπίστηκαν αρνητικά από τους γηγενείς, γιατί:
Ø αποκαταστάθηκαν σε γη που οι ντόπιοι
θεωρούσαν δική τους,
Ø εργάζονταν με χαμηλά μεροκάματα προκαλώντας
πτώση των αμοιβών,
Ø ήταν στην πλειονότητά τους βενιζελικοί και
αυτό τους έκανε ανεπιθύμητους στην αντιβενιζελική Παλαιά Ελλάδα,
Ø είχαν πρωτάκουστα ονόματα, έτρωγαν άγνωστα
φαγητά και οι γυναίκες τους εργάζονταν σε ξένες δουλειές.
·
Για
πολλά χρόνια ο όρος «πρόσφυγας» είχε υποτιμητική σημασία.
Οι
συνέπειες για την Ελλάδα από την άφιξη των προσφύγων:
·
Σε πολιτικό επίπεδο
Ø Εγκαταλείφθηκε η Μεγάλη Ιδέα, καθώς η
πλειονότητα των Ελλήνων συγκεντρώθηκε μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους.
Ø Με την εγκατάσταση των προσφύγων στη
Μακεδονία και τη Θράκη ενισχύθηκε η εθνική ομοιογένεια.
Ø Οι περισσότεροι πρόσφυγες ήταν βενιζελικοί,
ενώ αργότερα πολλοί έγιναν κομμουνιστές και σοσιαλιστές και πρωτοστάτησαν στους
κοινωνικούς αγώνες.
·
Σε οικονομικό επίπεδο
Ø Ενισχύθηκε η αγροτική οικονομία.
Ø Τονώθηκε το εμπόριο και η βιομηχανία.
·
Σε κοινωνικό επίπεδο
Ø Οι πρόσφυγες έφεραν στην Ελλάδα τις συνήθειες
και τον τρόπο ζωής τους, το ρεμπέτικο τραγούδι και τη μαγειρική τους.
Ø Με την έξοδο πολλών γυναικών προσφύγων αλλά
και γηγενών στην εργασία άρχισε να αμφισβητείται η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι
υποχείριο του άνδρα.
·
Σε πολιτισμικό επίπεδο
Ø Οι πρόσφυγες ανανέωσαν τα ελληνικά γράμματα
και τις τέχνες.